TRAVMA ve BESLENME
Travma sonrası beslenmenizle ilgili dikkat etmenizi rica ettiğim önerilerimi şu şekilde özetleyebilirim;
Travma sonrası bazal metabolik hız artar. Buna bağlı olarak da enerji gereksiniminiz artar. Bu nedenle besin tüketiminizi doğru şekilde arttırmak fayda sağlayacaktır;
- Beslenmenizde biyoyararlılığı yüksek, kaliteli protein kaynaklarına yer vermenizi öneririm. Bunlar, hayvansal kaynaklı besinlerdir.
- Artan enerji gereksinmenizi karşılayabilme yolunda B vitaminlerinin alımına da özen gösterilmelidir.
- Vücudunuzda artan fizyolojik stresle mücadele edebilmek için A vitamini alımı da önem taşır.
- Kan kaybetmiş olma ihtimalinizi göz önüne alarak demir alımına da dikkat edilmelidir.
- Yeni doku sentezini arttırabilmek adına A ve C vitamini ve çinko alımına; kollajen sentezini arttırabilmek için de C vitamini alımına özen gösterilmelidir.
- Bu süreçte önem taşıyan diğer besin ögeleri glutamin (elzem olmayan önemli bir aminoasit) ve arjinindir (yarı-elzem önemli bir aminoasit). Besin desteği (supleman olarak ve doktora danışarak) olarak alınabilir.
- Yeterli su tüketimi önem taşır ve günde en az 2 lt su içilmesi sağlanmalıdır.
- Eğer, steroid bazlı ilaçlar kullanıyorsanız, hipokalemi (potasyum yetersizliği) riskiniz olabilir. Dolayısıyla, kayısı, patates, kurubaklagiller gibi potasyumdan zengin besinlere yer verebilirsiniz.
- Yine, steroid bazlı ilaçlar kullanıyorsanız, yeterli magnezyum alımı da önem taşımaktadır. Magnezyumdan zengin besinler; tahıllar, kurubaklagiller, ceviz, badem gibi yağlı tohumllardır.
Dolayısıyla;
- Kahvaltınızda yumurta, yarım yağlı beyaz peynir, yarım yağlı süte yer vermenizi; ara öğünlerde yarım yağlı yoğurt tüketmenizi; ana öğünlerde başta derin soğuk sularda yaşayan yağlı balıklar (somon gibi) başta olmak üzere et tüketmenizi öneririm. Ancak, etleriniz ızgara yapılmalı ve heterosiklik amin oluşumundan korunmak için yanmamalı ya da ızgaraya çok yakın pişirilmemelidir.
- B vitaminlerinden maksimum fayda sağlayabilmek için tam tahıllı ekmek ve tam tahıllı ürünler (bulgur, kara buğday, tam tahıllı makarna gibi) tüketmeye özen gösteriniz.
- Yoğurt tükettiğiniz öğünlerde B2 vitamininden faydalanabilmek için yoğurdun florasanımsı suyunu dökmeyiniz, içiniz.
- Ana öğünlerinizde koyu yeşil yapraklı sebzelere yer veriniz ve salatalarınıza domates ekleyiniz. Ara öğünlerde kuşburnu çayı içiniz.
- Yemeklerinizi fazla suda pişirmeyiniz. C vitamini suda eriyen bir vitamin olduğu için pişme suyuna geçer.
- Sebze ve meyvelerinizi kestikten ve pişirdikten sonra bekletmeyiniz.
- Sebzeleri pişirileceği zaman yıkayıp, ayıklayıp, kesiniz. Az miktardaki suda veya susuz olarak kendi suyunda kısa sürede pişirip tüketiniz.
- Yeşil yapraklı sebzeleri metal bıçakla kesmeyiniz. Elinizle parçalayınız veya bambu bıçak kullanınız. Sebzeleri metal rendede rendelemeyiniz. Cam rende tercih ediniz.
- Mayalı ekmek tercih ediniz. Mayasız ekmek olarak bilinen yufka ve lavaş ekmeği demir emilimini azaltır. Yemekle birlikte veya hemen sonrasında çay içmeyiniz. En az yarım saat ara olmasına dikkat ediniz.
- Konserve besin kullanıyorsanız, konserve kutusunu açtıktan sonra artan besini ağzı kapaklı cam bir kaba aktararak saklayınız.
- Magnezyumun iyi kaynağı olması nedeniyle hergün 1 şişe maden suyu içiniz. Ancak, sodyum sınırlamanız varsa, uygulamayınız. Çocuklar için maden suyu içme suyu ile seyrelterek de tüketilebilir.
- Ara öğünlerde ceviz, fındık ve çiğ badem tüketiniz.
- Arginin ve glutamin için de destek ürün kullanmanızı tavsiye ederim.
Geçmiş olsun dileklerimle…
Yrd.Doç.Dr. Ç.Tuba Günebak
Son Yazılarım
KAHVENİN SAĞLIK ÜZERİNE ETKİSİ
Sabah kahvemi yudumlarken size 1000 yıldır hayatımızda olan kahvenin sağlığımız üzerindeki etkilerinden bahsedeyim istedim. Kahve doğru miktar ve şekilde tüketildiğinde faydalı olabilir. Peki, ya çok tüketiyorsak? Gelin birlikte bakalım;☕️Kahve antioksidantlardan zengin bir içecektir (metilksantin, teobromin, teofilin, klorojenik asit, ksantin). Kahvenin sağlığımız üzerindeki etkisini konuşurken kafein içeriğinin önemli olduğunu söylemeliyim. Kahvenin hazırlanma şekline göre kafein içeriği […]
HİPERTROİDİ ve BESLENME
Tiroid bezi insan vücudundaki salgı bezlerinin en büyüğüdür. İnsan vücudunda iyot içeren yegane moleküller olan tiroid hormonlarını sentezler. Troid bezinden salgılanan bir hormon olan kalsitonin kalsiyum metabolizmasında önemli rol oynar. Bu nedenle troid bezinin çalışma düzenindeki bir aksaklık kemik sağlığını da olumsuz yönde etkileyebilir. Kanda troid hormonlarının fazlalığının başlıca sebepleri ve türleri şöyledir; Tirotoksikoz: Kaynağı […]
Yemek Tarifleri
ANNE SÜTÜ ARTIRAN TARİFLER
ANNE SÜTÜ ARTIRAN TARİFLER Tarif 1: • 1 su bardağı günlük sütü ısıtın,• Yarım su bardağı bulgur ayıklayın, yıkayın, kapaklı cam bir kabın içine koyun,• Bulgurun üzerine sıcak sütü dökün ve dinlendirmeye bırakın,• Bu karışımın üzerine 2 avuç siyah ve çekirdekli kuru üzüm atın, • Gün içinde tüketin.• Hergün taze hazırlayın.• Her tüketim sonrası 1 […]
MEKSİKA USULÜ FASULYE BURGER
MEKSİKA USULÜ FASULYE BURGER İçindekiler: 1 küçük boy rendelenmiş havuç 1 su bardağı kuru fasulye ½ su bardağı doğranmış yeşil biber Rendelenmiş kuru soğan Salsa sos 1 su bardağı kurutumuş, ufalanmış tam tahıllı ekmek içi ½ su bardağı tam tahıllı un ½ tatlı kaşığı karabiber Tuz Tam tahıllı hamburger ekmeği veya yumurtasız ekmek Hazırlanışı: […]
TRAVMA ve BESLENME
Travma sonrası beslenmenizle ilgili dikkat etmenizi rica ettiğim önerilerimi şu şekilde özetleyebilirim;
Travma sonrası bazal metabolik hız artar. Buna bağlı olarak da enerji gereksiniminiz artar. Bu nedenle besin tüketiminizi doğru şekilde arttırmak fayda sağlayacaktır;
- Beslenmenizde biyoyararlılığı yüksek, kaliteli protein kaynaklarına yer vermenizi öneririm. Bunlar, hayvansal kaynaklı besinlerdir.
- Artan enerji gereksinmenizi karşılayabilme yolunda B vitaminlerinin alımına da özen gösterilmelidir.
- Vücudunuzda artan fizyolojik stresle mücadele edebilmek için A vitamini alımı da önem taşır.
- Kan kaybetmiş olma ihtimalinizi göz önüne alarak demir alımına da dikkat edilmelidir.
- Yeni doku sentezini arttırabilmek adına A ve C vitamini ve çinko alımına; kollajen sentezini arttırabilmek için de C vitamini alımına özen gösterilmelidir.
- Bu süreçte önem taşıyan diğer besin ögeleri glutamin (elzem olmayan önemli bir aminoasit) ve arjinindir (yarı-elzem önemli bir aminoasit). Besin desteği (supleman olarak ve doktora danışarak) olarak alınabilir.
- Yeterli su tüketimi önem taşır ve günde en az 2 lt su içilmesi sağlanmalıdır.
- Eğer, steroid bazlı ilaçlar kullanıyorsanız, hipokalemi (potasyum yetersizliği) riskiniz olabilir. Dolayısıyla, kayısı, patates, kurubaklagiller gibi potasyumdan zengin besinlere yer verebilirsiniz.
- Yine, steroid bazlı ilaçlar kullanıyorsanız, yeterli magnezyum alımı da önem taşımaktadır. Magnezyumdan zengin besinler; tahıllar, kurubaklagiller, ceviz, badem gibi yağlı tohumllardır.
Dolayısıyla;
- Kahvaltınızda yumurta, yarım yağlı beyaz peynir, yarım yağlı süte yer vermenizi; ara öğünlerde yarım yağlı yoğurt tüketmenizi; ana öğünlerde başta derin soğuk sularda yaşayan yağlı balıklar (somon gibi) başta olmak üzere et tüketmenizi öneririm. Ancak, etleriniz ızgara yapılmalı ve heterosiklik amin oluşumundan korunmak için yanmamalı ya da ızgaraya çok yakın pişirilmemelidir.
- B vitaminlerinden maksimum fayda sağlayabilmek için tam tahıllı ekmek ve tam tahıllı ürünler (bulgur, kara buğday, tam tahıllı makarna gibi) tüketmeye özen gösteriniz.
- Yoğurt tükettiğiniz öğünlerde B2 vitamininden faydalanabilmek için yoğurdun florasanımsı suyunu dökmeyiniz, içiniz.
- Ana öğünlerinizde koyu yeşil yapraklı sebzelere yer veriniz ve salatalarınıza domates ekleyiniz. Ara öğünlerde kuşburnu çayı içiniz.
- Yemeklerinizi fazla suda pişirmeyiniz. C vitamini suda eriyen bir vitamin olduğu için pişme suyuna geçer.
- Sebze ve meyvelerinizi kestikten ve pişirdikten sonra bekletmeyiniz.
- Sebzeleri pişirileceği zaman yıkayıp, ayıklayıp, kesiniz. Az miktardaki suda veya susuz olarak kendi suyunda kısa sürede pişirip tüketiniz.
- Yeşil yapraklı sebzeleri metal bıçakla kesmeyiniz. Elinizle parçalayınız veya bambu bıçak kullanınız. Sebzeleri metal rendede rendelemeyiniz. Cam rende tercih ediniz.
- Mayalı ekmek tercih ediniz. Mayasız ekmek olarak bilinen yufka ve lavaş ekmeği demir emilimini azaltır. Yemekle birlikte veya hemen sonrasında çay içmeyiniz. En az yarım saat ara olmasına dikkat ediniz.
- Konserve besin kullanıyorsanız, konserve kutusunu açtıktan sonra artan besini ağzı kapaklı cam bir kaba aktararak saklayınız.
- Magnezyumun iyi kaynağı olması nedeniyle hergün 1 şişe maden suyu içiniz. Ancak, sodyum sınırlamanız varsa, uygulamayınız. Çocuklar için maden suyu içme suyu ile seyrelterek de tüketilebilir.
- Ara öğünlerde ceviz, fındık ve çiğ badem tüketiniz.
- Arginin ve glutamin için de destek ürün kullanmanızı tavsiye ederim.
Geçmiş olsun dileklerimle…
Yrd.Doç.Dr. Ç.Tuba Günebak